Strona główna
Poland 1 | Poland 2 | World A-E | World F-N | World O-Z | Linki | Technika | Wydarzenia | Magazyn
Bibliografia | Kontakt
Jon Grepstad Pinhole photography Moneta Camera Obscura Digital Camera Obscura Why pinhole camera © Jon Grepstad
Pinhole Photography - History, Images, Cameras, Formulas

© tłumaczenie: Justyna Komar

Historia

Wczesne obserwacje i eksperymenty
Podstawowe zasady optyki otworkowej zostały omówione już w chińskim tekście z piątego wieku p.n.e. Chińscy pisarze odkryli, że światło rozprzestrzenia się po liniach prostych. Filozof Mo Ti (później Mo Tsu) był pierwszym, który - według naszej wiedzy - zapisał formę odwróconego obrazu z otworka czy ekranu. Mo Ti zdawał sobie sprawę, że obiekty odbijają światło we wszystkich kierunkach i że promienie oświetlające górę obiektu, przechodząc przez otwór, będą tworzyły najniższą część obrazu (Hammond 1981:1). Według Hammonda, nie ma w chińskich tekstach dalszych nawiązań do aparatu otworkowego, aż do IX w n.e., kiedy Tuan Chheng Shih odnosi się do obrazu w pagodzie. Później Shen Kua skorygował jego objaśnienia dotyczące obrazu. Yu Chao-Lung w X wieku użyl modelu pagody do uzyskania obrazów otworkowych na ekranie. Jednak, z tych obserwacji i doświadczeń, nie wynikła żadna geometryczna teoria powstawania obrazu (Hammond 1981:2).
Na półkuli zachodniej, Arystoteles (IV w p.n.e.) komentuje powstawanie obrazu za pośrednictwem otworka, w swojej pracy "Problemy". W Księdze XVI, 6, pyta: "Dlaczego jest tak, że kiedy słońce wpada przez czworobok, jak np. w przedmiocie wykonanym z wikliny, to nie powstaje figura prostokątna w kształcie, ale okrągła? (...)" W Księdze XV, 11, pyta dalej: "Dlaczego jest tak, że zaćmienie słońca, kiedy ktoś patrzy na nie przez sito czy listki, takie jak platan czy inne drzewo liściaste, czy kiedy ktoś złączy palce dłoni nad drugą dłonią, promienie mają kształt półksiężyca, tam gdzie docierają do ziemi? Czy dzieje się tak z tego samego powodu, jak wtedy, kiedy światło świeci przez prostokątną dziurkę, to wydaje się koliste, w formie stożka? (...)" (Arystoteles 1936:333,341). Arystoteles nie znalazł zadawalającego wyjaśnienia dla swoich obserwacji; problem pozostał nierozwiązany aż do XVI w (Hammond 1981:5).
W X w n.e. z powstawaniem obrazu eksperymentował arabski fizyk i matematyk Ibn al-Haytham znany także jako Alhazen. Ustawił w rzędzie trzy świece; między nimi a ścianą umieścił ekran z małym otworkiem. Zauważył, że do powstania obrazu wystarczyła mała dziurka i że świeca z prawej pojawiła się na obrazie po lewej stronie. Z obserwacji wysnuł wniosek o liniowości światła (Hammond 1981:5).
W następnych wiekach technika otworkowa była używana w różnych eksperymentach przez naukowców zajmujących się optyką, do badania światła słonecznego, rzucanego przez mały otwór.
Renesans i post-renesans
W renesansie i wiekach późniejszych, technika otworkowa była używana głównie w astronomii, do celów naukowych, a camera obscura wyposażona w obiektyw, jako pomoc dla artystów i malarzy amatorów.
Leonardo da Vinci (1452 - 1519) opisuje powstawanie obrazu w Codex Atlanticus (Vinci, Leonardo, Ambrosian Library, Milan, Italy, Recto A of Folio 337) i Manuscript D (Manuscript D (Vinci, Leonardo, Institut de France, Paris, Folio 8). Opisy te pozostały nieznane do czasu, kiedy Venturi rozszyfrował je i opublikował w roku 1797. Autorem poniższego tłumaczenia z Codex Atlanticus na niemiecki jest Eder (1905:27): "Wenn die Fassade eines Gebäudes, oder ein Platz, oder eine Landschaft von der Sonne beleuchtet wird and man bringt auf der gegenüberliegenden Seite in der Wand einer nicht von der Sonne gotroffenen Wohnung ein kleines Löchlein an, so werden alle erleuchteten Gegenstände ihr Bild durch diese Öffnung senden und werden umgekehrt erscheinen".
W roku 1475, renesansowy matematyk i astronom Paolo Toscanelli, umocował w oknie Florenckiej Katedry brązowy pierścień z przysłoną, który jest używany do dziś. W słoneczne dni obraz słoneczny jest rzucany przez dziurkę na podłogę katedry. W południe, słoneczny obraz pada na znak południa na podłodze. Obraz i znak południa były użyte do wskazywania godziny (Renner 1995:6).
W roku 1580 papiescy astronomowie używali techniki otworkowej i podobnego znaku południa w Obserwatorium Watykańskim w Rzymie, aby pokazać papieżowi Grzegorzowi XIII, że ta wiosenna równonoc przypada nieprawidłowo - bardziej 21 marca niż 11 marca. Dwa lata później, po uważnym rozpatrzeniu, Papież Grzegorz XIII poprawił kalendarz juliański o 10 dni, w ten sposób tworząc kalendarz gregoriański (Renner 1995:7).
Giovanni Battista della Porta (1538 - 1615), naukowiec z Naples, długo był uważany za wynalazcę camera obscura ze względu na podany w pierwszej edycji jego dzieła Magia naturalis (1558) opis kamery otworkowej (bezobiektywowej). Opis ten zdobył dużą popularność, tak jak i pokazy jego kamery otworkowej, ale Giovanni Battista della Porta w żadnym razie nie był jej wynalazcą.
Pierwszym, opublikowanym rysunkiem, pokazującym camera obscura, jest najprawdopodobniej rysunek w De Radio Astronomica et Geometrica Gemma Frisiusa (1545). Gemma Frisius, astronom, posługiwał się techniką otworkową w zaciemnionym pomieszczeniu, do obserwacji zaćmienia słońca, w roku 1544. Termin camera obscura, "ciemny pokój", (w Polsce używamy określenia "ciemnia optyczna" - przyp. red.) został utworzony przez Johannesa Keplera (1571 - 1630). W tamtym, czasie termin ten określał pokój, namiot czy pudełko z przysłanianym obiektywem, używane przez artystów do rysowania widoków. Obiektyw tworzył jaśniejszy i zogniskowany w pewnej odległości obraz. Dlatego ten typ aparatu różnił się różnił się od camera obscura używanej przez Frisiusa w 1544 r. W latach 20-tych XVII w. Johannes Kepler wynalazł przenośną camera obscura. Kamery te, jako pomoc w rysunku, były dostępne w wielu kształtach i rozmiarach. Były używane zarówno przez artystów, jak i malarzy amatorów.
Podczas XIX stulecia kilka camera obscura zostało zbudowanych jako miejsca edukacji i rozrywki. Obiektywy menisk, lepsze niż dwustronnie wypukłe, ulepszyły jakość rzucanych obrazów. Kilka budynków czy wież z ciemnią optyczną pozostało do dziś: Camera obscura w Royal Mile w Edynburgu; Camera Great Union w Douglas, Isle of Man; Obserwatorium Clifton w Bristolu, Anglia; camera obscura w Portmeirion, Północna Walia; Giant Camera w Cliff House, San Francisco; camera obscura w Santa Monica, California; na górze Mount Oybin w Niemczech; także inne. Kilka wielkich kamer otworkowych zostało zbudowanych w XX w.


Strona: 1  [2]  3  4  5  6  
© 2008 Pinhole
Wszelkie prawa zastrzeżone